මුස්ලිම්වරුන් සමරන්නේ ඊද් (උත්සව) දෙකක් පමණි: ඊද් අල්-ෆිතර් (රාමසාන් මාසය අවසානයේ) සහ ඊද් අල්-අදා, එය හජ් (වාර්ෂික වන්දනා කාලය) අවසන් කිරීම සනිටුහන් කරයි දුල්-හිජ්ජා මාසයේ 10 වන දින.

මෙම උත්සව දෙක තුළදී, මුස්ලිම්වරු එකිනෙකාට සුබ පතති, ඔවුන්ගේ ප්‍රජාව තුළ ප්‍රීතිය පතුරුවා හරිති, සහ ඔවුන්ගේ විශාල පවුල් සමඟ සමරති. නමුත් වඩා වැදගත් දෙය නම්, ඔවුන් අල්ලාහ්ගේ ආශීර්වාද සිහිපත් කර, ඔහුගේ නාමය සමරමින්, පල්ලියේ ඊද් යාඥාව පිරිනැමීමයි. මෙම අවස්ථා දෙක හැරුණු විට, මුස්ලිම්වරුන් වසරේ වෙනත් කිසිදු දිනයක් සමරන්නේ නැත.

ඇත්ත වශයෙන්ම, විවාහ උත්සව (වලිමා) හෝ දරුවෙකුගේ උපත (අඛීකා) වැනි සුදුසු සැමරුමක් සඳහා ඉස්ලාමය නියම කරන වෙනත් ප්‍රීතිමත් අවස්ථා තිබේ. කෙසේ වෙතත්, මෙම දින වසරේ විශේෂිත දින ලෙස සඳහන් කර නොමැත; ඒ වෙනුවට, ඒවා සමරනු ලබන්නේ මුස්ලිම්වරයෙකුගේ ජීවිතයේ සිදු වන පරිදි ය.

ඊද් අල්-ෆිතර් සහ ඊද් අල්-අදා යන දෙදිනම උදෑසන, මුස්ලිම්වරු මුස්ලිම් පල්ලියේ සාමූහිකව ඊද් යාච්ඤාවලට සහභාගී වන අතර, පසුව මුස්ලිම්වරුන්ට ඔවුන්ගේ යුතුකම් සහ වගකීම් මතක් කර දෙන ධර්ම දේශනයක් (කුත්බා ) පවත්වනු ලැබේ. යාච්ඤාවෙන් පසු මුස්ලිම්වරු "ඊද් මුබාරක්" (ආශීර්වාද ලත් ඊද්) යන වාක්‍ය ඛණ්ඩයෙන් එකිනෙකාට ආචාර කරන අතර තෑගි සහ රසකැවිලි හුවමාරු කර ගනිති.

ඊද් අල්-ෆිතර්

ඊද් අල්-ෆිතර් යනු රාමසාන් උත්සවයේ අවසානය සනිටුහන් කරයි, එය චන්ද්‍ර පදනම් වූ ඉස්ලාමීය දින දර්ශනයේ නවවන මාසය තුළ සිදු වේ.

ඊද් අල්-ෆිතර් වැදගත් වන්නේ එය වඩාත් පූජනීය මාසවලින් එකක් වන රාමදාන් මාසය අනුගමනය කරන බැවිනි. රාමසාන් යනු මුස්ලිම්වරුන්ට අල්ලාහ් සමඟ ඇති බැඳීම ශක්තිමත් කිරීමටත්, කුරානය පාරායනය කිරීමටත්, යහපත් ක්‍රියාවන් වැඩි කිරීමටත් කාලයයි. රාමසාන් අවසානයේ, අල්ලාහ් මුස්ලිම්වරුන්ට ඊද් අල්-ෆිතර් දිනය ලබා දෙන්නේ උපවාසය සාර්ථකව නිම කිරීම සහ රාමසාන් මාසය තුළ නමස්කාර ක්‍රියාවන් වැඩි කිරීම සඳහා ත්‍යාගයක් ලෙස ය. ඊද් අල්-ෆිතර් දිනයේදී, මුස්ලිම්වරු අල්ලාහ්ට තවත් රාමසාන් උත්සවයක් දැකීමට, උන් වහන්සේ වෙත ළං වීමට, වඩා හොඳ මිනිසුන් වීමට සහ නිරාගින්නෙන් ගැලවීමට තවත් අවස්ථාවක් ලබා දීම ගැන දෙවියන්ට ස්තූති කරති.

අල්ලාහ්ගේ දූතයා ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) ණන් වෙත මිනිසුන් දෙදෙනෙකු පැමිණි බව තල්හා බින් උබයිදුල්ලා තුමාගෙන් විස්තර කර ඇත. ඔවුන් එක්ව මුස්ලිම් බවට පත් වූ නමුත් ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙක් අනෙකාට වඩා දැඩි උත්සාහයක හා කැපවීමක නිරත විය. දැඩි උත්සාහයක යෙදුණු තැනැත්තා සටන් කිරීමට පිටතට ගොස් දිවි පිදුවේය. අනිත් කෙනා තව අවුරුද්දක් ජීවත්වුවා, පසු ඔහුත් නැති වුවා. තල්හා මෙසේ කීවේය: "මම පාරාදීසයේ දොරටුව අසල සිටින බව සිහිනයකින් දුටුවෙමි, මම ඔවුන් (එම මිනිසුන් දෙදෙනා) දුටුවෙමි. යමෙක් පාරාදීසයෙන් පිටතට පැමිණ අවසන් වරට මිය ගිය තැනැත්තා ඇතුළත් කළේය, පසුව ඔහු පිටතට පැමිණ දිවි පිදූ තැනැත්තා ඇතුළත් කළේය. එවිට ඔහු මා වෙතට පැමිණ: 'ආපසු යන්න, මක්නිසාද ඔබේ කාලය තවම පැමිණ නැත.' පහුවදා උදේ තල්හා ඒ ගැන මිනිස්සුන්ට කිව්වා. ඔවුන් පුදුම වුණා. ඒ පිළිබඳ ආරංචිය අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) වෙත ළඟා වූ අතර ඔවුන් ඔහුට කතාව පැවසුවා. ඔහු මෙසේ ඇසුවේය: "ඇයි ඔයා ඒ ගැන පුදුම වෙන්නේ?" ඔවුහු මෙසේ පැවසූහ: "අල්ලාහ්ගේ දූතයාණෙනි, පළමුවැන්නා දැඩි උත්සාහයක යෙදුණු තැනැත්තා ය. පසුව ඔහු දිවි පිදූ නමුත් අනෙක් තැනැත්තා ඔහුට පෙර පාරාදීසයට ඇතුළත් කරන ලදී. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) මෙසේ පැවසීය: "ඔහු වසරක් වැඩිපුර ජිවත්වුවේ නැද්ද? "ඔව්" යැයි ඔවුන් පැවැසුවා. ඔහු මෙසේ කීවේය: "තවද රාමසාන් නොපැමිණියේද, ඔහු නිරාහාරව සිටියේය, ඔහු එම වර්ෂය තුළ එවැනි හා එවැනි යාච්ඤා පැවැත්වීය? "ඔව්" යැයි ඔවුන් පැවැසුවා. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) මෙසේ පැවසීය: "ඔවුන් අතර වෙනස අහස සහ පොළොව අතර වෙනසට වඩා විශාලය."

Sunan Ibn Majah, 3925

ඊද් අල්-අදා

ඊද් අල්-අදා යනු චන්ද්‍ර පදනම් වූ ඉස්ලාමීය දින දර්ශනයේ දොළොස්වන සහ අවසාන මාසය වන දුල්-හිජ්ජා මාසයේ සිදු වන වාර්ෂික හජ් කාලය (මක්කම වන්දනාව) සම්පූර්ණ කිරීම සනිටුහන් කරයි.

ඊද් අල්-අදා සැමරුම යනු අනාගතවක්තෘ ඉබ්‍රාහිම් (ආබ්‍රහම්) අල්ලාහ් කෙරෙහි දක්වන භක්තිය සහ ඔහුගේ පුත් ඉස්මයිල් (ඉස්මායෙල්) බිලි දීමට ඔහු සූදානම් වීම සිහිපත් කිරීමයි. පූජා කරන අවස්ථාවේදීම අල්ලාහ් ඉස්මයිල් වෙනුවට බැටළුවෙකු තැබුවේය, එය ඔහුගේ පුත්‍රයා වෙනුවට මරා දැමීමට නියමිතව තිබුණි. අල්ලාහ්ගේ මෙම නියෝගය ප්‍රශ්නයකින් තොරව තම ස්වාමියාගේ අණට කීකරු වීමට අනාගතවක්තෘ ඊබ්‍රාහිම්ගේ කැමැත්ත සහ කැපවීම පරීක්ෂා කිරීමකි. එබැවින් ඊද් අල්-අදා යන්නෙහි තේරුම පූජාවේ උත්සවයයි.

ඊද් අල්-අදා දිනයේදී මුස්ලිම්වරුන්ට ඉටු කළ හැකි හොඳම ක්‍රියාවක් වන්නේ ඊද් සලාතයෙන් පසුව සිදු කරනු ලබන කුර්බානි/උහ්දියා (පූජා) ක්‍රියාවයි. ඉස්ලාම් භක්තිකයන් අල්ලාහ් වෙනුවෙන් ආබ්‍රහම්ගේ පරිත්‍යාගය සිහිපත් කිරීම සඳහා සතෙකු පූජා කරති. පූජා කරන සත්වයා බැටළුවෙකු, බැටළු පැටවෙකු, එළුවෙකු, ගවයෙකු හෝ ඔටුවෙකු විය යුතුය. හලාල්, ඉස්ලාමීය ආකාරයෙන් ඝාතනය කිරීම සඳහා සත්වයා හොඳ සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ නිශ්චිත වයසකට වඩා වැඩි විය යුතුය. පූජා කරන ලද සත්වයාගේ මස්, පූජාව කරන පුද්ගලයා, ඔවුන්ගේ මිතුරන් සහ පවුලේ අය සහ දුප්පතුන් සහ අසරණයන් අතර බෙදා හරිනු ලැබේ.

ඊද් අල්-අදා දින සතෙකු බිලි දීමෙන් පිළිබිඹු වන්නේ අනාගතවක්තෘ ආබ්‍රහම් තම පුත්‍රයා බිල්ලට දීමට ඇති සූදානම සහ එය අල් කුර්ආනයේ දක්නට ලැබෙන නමස්කාර ක්‍රියාවක් සහ මුහම්මද් නබිතුමාගේ ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තහවුරු කළ සම්ප්‍රදායකි.

නබි ﷺ (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් කළු සහ සුදු වර්ණයෙන් යුත් බැටළුවන් දෙදෙනෙකු දුප්පතුන් වෙනුවෙන් දන්දුන්නේය.

Sahih al-Bukhari, 5558

අල් කුර්ආනයේ අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි.

තවද අල්ලාහ් වෙනුවෙන් හජ් හා උම්රා සම්පූර්ණ කරනු. නමුත් නුඹලා (ඒවා ඉටු කළ නොහැකි පරිදි) කොටු කරනු ලැබුවෙහු නම් (සත්ව) කැප කිරීමෙන් තමන්ට පහසු දෑ දිය යුතුය. (...)

කුරාන් - 2:196

(තේරුම අර්ථ නිරූපණය කිරීම)

මූලාශ්රය: islamqa.info
පරිවර්තනය කළා: Shazna Habib